firmus

firmus
firmus, a, um, adj. [Sanscr. dhar-, dharā-mi, hold, support; Gr. thra-, thrê-sasthai, to sit down, thrênus, thronos; cf.: frētus, frēnum], firm (in opp. to frail, destructible), steadfast, stable, strong, powerful (freq. and class.; esp. in the trop. sense; syn.: constans, stabilis, solidus).
I.
Lit.:

nos fragili vastum ligno sulcavimus aequor: Quae tulit Aesoniden, firma carina fuit,

Ov. P. 1, 4, 35:

robora,

Verg. A. 2, 481:

arbor,

Ov. A. A. 2, 652:

vincula,

id. F. 1, 370:

janua,

i. e. shut fast, id. Am. 2, 12, 3; cf.

sera,

id. P. 1, 2, 24:

solum,

Curt. 5, 1:

firmioris testae murices,

Plin. 9, 33, 52, § 102: sunt et Amineae vites, firmissima vina. Verg. G. 2, 97:

firmo cibo pasta pecus,

strengthening, Varr. R. R. 2, 11, 2:

firmius est triticum quam milium: id ipsum quam hordeum: ex tritico firmissima siligo,

Cels. 2, 18:

effice ut valeas, et ut ad nos firmus ac valens quam primum venias,

Cic. Fam. 16, 8, 1 and 2; cf.:

mihi placebat, si firmior esses, etc.,

id. ib. 16, 5, 1:

nondum satis firmo corpore,

id. ib. 11, 27, 1:

hinc remiges firmissimi, illinc inopia affectissimi,

Vell. 2, 84, 2.—With dat.:

area firma templis sustinendis,

Liv. 2, 5, 4:

testa in structura oneri ferendo firma,

Vitr. 2, 8, 19:

adversis,

Tac. Agr. 35 fin.
II.
Trop., firm in strength or durability, also in opinion, affection, etc., fast, constant, steadfast, immovable, powerful, strong, true, faithful:

quae enim domus tam stabilis, quae tam firma civitas est, quae non odiis et discidiis funditus possit everti?

Cic. Lael. 7, 23:

res publica firma atque robusta,

id. Rep. 2, 1 fin.; cf.:

civitas imprimis firma,

Caes. B. G. 5, 54, 2:

Trinobantes prope firmissima earum regionum civitas,

id. ib. 5, 20, 1; cf.

also: Mutina firmissima et splendidissima colonia,

Cic. Phil. 5, 9, 24:

tres potentissimi ac firmissimi populi,

id. ib. 1, 3 fin.; and:

evocatorum firma manus,

id. Fam. 15, 4, 3: Antonius ab equitatu firmus esse dicebatur, strong in cavalry, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 15, 2.— With ad and acc.: satis firmus ad castra facienda, Pomp. ap. Cic. Att. 8, 12, A, 1:

Chrysippi consolatio ad veritatem firmissima est,

Cic. Tusc. 3, 33, 79:

exercitus satis firmus ad tantum bellum,

Liv. 23, 25, 6; cf.:

cohortes minime firmae ad dimicandum,

Caes. B. G. 7, 60, 2; Sall. H. 4, 62, 16.— With contra: Jugurtha nihil satis firmum contra Metellum putat, Sall. J. 80, 1.—With adversus:

firmus adversus militarem largitionem,

Tac. H. 2, 82:

firmior adversus fortuita,

id. ib. 4, 51:

adversus convicia malosque rumores,

Suet. Tib. 28.— Absol.:

cum neque magnas copias neque firmas haberet,

Nep. Eum. 3, 3; Caes. B. G. 1, 3, 8; Sall. J. 56, 2:

concordi populo nihil esse immutabilius, nihil firmius,

Cic. Rep. 1, 32:

praesidia firmissima,

id. Fin. 1, 10, 35:

fundamenta defensionis firmissima,

id. Cael. 2, 7:

firmior fortuna,

id. Rep. 1, 17:

constitutio Romuli,

id. ib. 2, 31 (ap. Non. 526, 10):

illud ratum, firmum, fixum fuisse vis,

Cic. Ac. 2, 46, 141:

officii praecepta firma, stabilia,

id. Off. 1, 2, 6; cf.:

opinio, firma et stabilis,

id. Brut. 30, 114:

firma et constans assensio,

id. Ac. 1, 11, 42:

ne in maximis quidem rebus quicquam adhuc inveni firmius,

id. Or. 71, 237:

spem firmissimam habere,

id. Fam. 6, 5, 4; cf.

, transf.: firmior candidatus,

i. e. who has stronger, greater hopes of being elected, id. Att. 1, 1, 2:

litterae,

i. e. containing news that may be relied upon, id. ib. 7, 25; cf. id. ib. 16, 5:

senatum sua sponte bene firmum firmiorem vestra auctoritate fecistis,

id. Phil. 6, 7, 18; cf.:

vir in suscepta causa firmissimus,

id. Mil. 33, 91:

accusator firmus verusque,

id. Div. in Caecil. 9, 29;

with this cf.: vir pro veritate firmissimus,

Plin. Ep. 2, 11, 19:

sunt fortasse in sententia firmiores,

id. Balb. 27, 61:

firmus in hoc,

Tib. 3, 2, 5:

non firmus rectum defendis et haeres,

Hor. S. 2, 7, 26:

firmus proposito,

Vell. 2, 63 fin.; so,

firmissimus irā,

Ov. M. 7, 457: firmo id constantique animo facias licet, Cic. Fil. ap. Cic. Fam. 16, 21, 2:

nunc opus pectore firmo,

Verg. A. 6, 261:

firmi amici sunt (opp.: amici collabascunt),

Plaut. Stich. 4, 1, 16:

firmi et stabiles et constantes (amici),

Cic. Lael. 17, 62:

ex infidelissimis sociis firmissimos reddere,

id. Fam. 15, 4, 14:

non brevis et suffragatoria, sed firma et perpetua amicitia,

Q. Cic. Petit. Cons. 7, 26:

firmissimae amicitiae,

Quint. 1, 2, 20:

fides firma nobis,

Plaut. Capt. 5, 1, 6.—
* (β).
Poet. with inf.:

fundus nec vendibilis nec pascere firmus,

able, capable, Hor. Ep. 1, 17, 47. —Hence, adv., firmly, steadily, lastingly, powerfully; in two (equally common) forms: firme and firmĭter.
(α).
Form firme, Plaut. Mil. 4, 2, 24; id. Trin. 2, 2, 54:

insistere,

Suet. Calig. 26:

firme graviterque aliquid comprehendere,

Cic. Fin. 1, 21, 71; cf.:

satis firme aliquid concipere animo,

id. ib. 2, 2, 6:

continere multa,

Quint. 11, 2, 2:

sustinere assensus suos,

Cic. Fin. 3, 9, 31:

graviter et firme respondere,

Plin. Ep. 6, 13, 3.—
(β).
Form firmiter: firmiter hoc tuo sit pectore fixum, Lucil. ap. Non. 512, 20:

nisi suffulcis firmiter,

Plaut. Ep. 1, 1, 77:

insistere,

Caes. B. G. 4, 26, 1:

in suo gradu collocari,

Cic. Rep. 1, 45 fin.: stabilita matrimonia, Cic. Fragm. ap. Non. 512, 23 (Rep. 6, 2 ed. Mos.):

promisisse,

Plaut. Ps. 3, 2 111:

meminisse,

Gell. 13, 8, 2.—
b.
Comp.:

firmius durare,

Plin. 35, 12, 46, § 165:

firmius coire,

Ov. H. 19, 67.—
c.
Sup.:

asseverare,

Cic. Att. 10, 14 fin.:

pulvinus quam firmissime statuatur,

Vitr. 5, 12.

Lewis & Short Latin Dictionary, 1879. - Revised, Enlarged, and in Great Part Rewritten. . 2011.

Игры ⚽ Нужно сделать НИР?

Look at other dictionaries:

  • Firmus — ist ein antiker römischer Name. Bekannte Namensträger: ein Unterstützer der palmyrenischen Herrscherin Zenobia, siehe Firmus (Ägypten) ein römischer Gegenkaiser im Westen gegen Valentinian I., siehe Firmus (Africa) ein Philosoph des 3.… …   Deutsch Wikipedia

  • Firmus — Firmus, 1) F., empörte sich 273 n. Chr. unter Kaiser Aurelian in Ägypten, s. Ägypten (Gesch.). 2) F., vornehmer Afrikaner, empörte sich 366 unter Kaiser Valentinian, s. Rom (Gesch.) …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Firmus — For the 4th century Roman usurper under Valentinian I, see Firmus (4th century usurper). For the saint and martyr, see Saint Firmus and Saint Rusticus. For the energy company, see firmus energy Firmus (died 273) was a Roman usurper against… …   Wikipedia

  • Firmus — Cette page d’homonymie répertorie les différents sujets et articles partageant un même nom. Firmus Firmus, général romain ; Firmus, ou Mascezel, général des Maures. Firmus, prêtre de Carthage et disciple de saint Augustin. Firmus de Césarée …   Wikipédia en Français

  • Firmus, SS. (18) — 18SS. Firmus et Rusticus, MM. (9. Aug.) Dieser hl. Firmus, ein Bürger von Bergamo, wurde um des christlichen Glaubens willen unter der Regierung des Kaisers Maximian gefangen genommen, und in Ketten und Vaa den nach Mailand vor Gericht geführt.… …   Vollständiges Heiligen-Lexikon

  • Firmus, SS. (9) — 9SS. Firmus et 15 Soc. MM. (6. April). Die hhl. Firmus, Herenäus (ein Bischof), Himnarus, Solutor, Quiriacus, Moyses, Romanus, Successus, Quartilla, Romana, Donatus, Sixtus, Victor, Quiriaca, Gagus und Satyrus erlangten die Martyrkrone zu… …   Vollständiges Heiligen-Lexikon

  • FIRMUS — I. FIRMUS Imp. (quem Aurel. Latronem Aegyptiacum vocabat) staturâ fuit ingenti. oculis prominentibus, crispo capillo, fronte caperatâ, fusco vultu, piloso corpore, et hispido, ita ut Cyclops vulgo diceretur. Robore autem adeo insignis, ut Triarum …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Firmus, S. (1) — 1S. Firmus, (3. Jan.), ein Blutzeuge in Afrika. S. S. Martialis. (I. 130.) …   Vollständiges Heiligen-Lexikon

  • Firmus, S. (10) — 10S. Firmus, (17. April), ein Martyrer in Afrika. S. S. Mappalicus. (II. 480.) …   Vollständiges Heiligen-Lexikon

  • Firmus, S. (11) — 11S. Firmus, (9. Mai), ein Martyrer zu Tarsus in Cilicien. S. im I. Bande unter S. Aphrodisius7. (II. 363.) …   Vollständiges Heiligen-Lexikon

  • Firmus, S. (12) — 12S. Firmus (Firmius), (21. Mai), ein römischer Martyrer, dessen Reliquien später nach Wien kamen. S. S. Fabius5. (V. 8.) …   Vollständiges Heiligen-Lexikon

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”